Kolory owoców i warzyw – co mówią o ich właściwościach zdrowotnych?

Żółte i pomarańczowe owoce i warzywa

Żółte i pomarańczowe produkty roślinne są bogate w beta-karoten, który jest przekształcany w witaminę A – niezbędną dla zdrowia skóry, wzroku i układu odpornościowego. Są również źródłem witaminy C, która wzmacnia układ odpornościowy, przyspiesza regenerację tkanek i działa przeciwutleniająco. Przykłady żółtych i pomarańczowych owoców i warzyw: marchew, dynia, papryka żółta, morele, pomarańcze, brzoskwinie.

Korzyści zdrowotne:

• Beta-karoten poprawia zdrowie oczu, chroni przed zwyrodnieniem plamki żółtej i zaćmą.
• Witamina C, obecna np. w pomarańczach, wzmacnia odporność i przyspiesza gojenie się ran.

Czerwone owoce i warzywa

Czerwień to kolor, który często kojarzy się z energią i siłą, a w świecie roślin oznacza bogactwo likopenu i antocyjanów. Te substancje działają jako silne przeciwutleniacze, które chronią organizm przed działaniem wolnych rodników, obniżają ryzyko chorób serca i nowotworów oraz wspomagają zdrowie skóry. Przykłady czerwonych owoców i warzyw: pomidory, papryka czerwona, truskawki, maliny, arbuzy, buraki.

Korzyści zdrowotne:

• Likopen obecny w pomidorach i arbuzach zmniejsza ryzyko chorób serca oraz nowotworów, zwłaszcza prostaty.
• Antocyjany, występujące w truskawkach i malinach, mają właściwości przeciwzapalne i mogą poprawiać funkcje naczyń krwionośnych.

Zielone owoce i warzywa

Zielone warzywa i owoce są bogate w chlorofil, kwas foliowy, witaminę K, magnez i żelazo. Te substancje wspierają zdrowie kości, układu krążenia, a także układu trawiennego. Kwas foliowy jest niezbędny dla kobiet w ciąży, ponieważ zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu. Przykłady zielonych owoców i warzyw: szpinak, brokuły, awokado, jarmuż, cukinia, kiwi

Korzyści zdrowotne:

• Chlorofil wspiera detoksykację organizmu, neutralizując toksyny.
• Zielone warzywa liściaste są bogate w błonnik, co sprzyja zdrowiu układu pokarmowego i reguluje poziom cukru we krwi.

Fioletowe i niebieskie owoce i warzywa

Fioletowe i niebieskie produkty zawdzięczają swoją barwę antocyjanom – silnym przeciwutleniaczom, które mają zdolność neutralizowania wolnych rodników, chroniąc przed uszkodzeniami komórek. Mogą również poprawiać pamięć, zdrowie serca oraz zmniejszać ryzyko niektórych nowotworów. Przykłady fioletowych i niebieskich owoców i warzyw: borówki, bakłażany, śliwki, winogrona, jeżyny, czerwona kapusta.

Korzyści zdrowotne:

• Fioletowe warzywa są bogate w błonnik, który wspiera trawienie i pomaga kontrolować poziom cholesterolu.
• Antocyjany zawarte m.in. w borówkach i winogronach poprawiają funkcje mózgu, wspierając pamięć i koncentrację.

Białe i brązowe owoce i warzywa

Chociaż są mniej kolorowe, białe i brązowe owoce oraz warzywa są bogate w związki siarki i flawonoidy, które wspierają układ odpornościowy, regulują poziom cholesterolu i ciśnienia krwi oraz działają przeciwbakteryjnie. Przykłady białych i brązowych owoców i warzyw: czosnek, cebula, kalafior, gruszka, pieczarki, ziemniaki.

Korzyści zdrowotne:

• Allicyna w czosnku i cebuli ma działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe.
• Warzywa krzyżowe, takie jak kalafior, wspierają detoksykację organizmu i mogą chronić przed niektórymi rodzajami nowotworów.

Podsumowanie

Każdy kolor owoców i warzyw jest sygnałem bogactwa określonych substancji odżywczych, które wspierają różne aspekty zdrowia. Dla pełni korzyści warto dążyć do tego, aby nasza dieta była jak najbardziej kolorowa. Spożywanie różnorodnych produktów z każdej grupy kolorystycznej dostarcza organizmowi kompleksowego zestawu witamin, minerałów i przeciwutleniaczy, wspierając zdrowie na wielu płaszczyznach. Klucz do zdrowej diety to różnorodność – im więcej kolorów na talerzu, tym więcej korzyści dla naszego zdrowia!

Bibliografia

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36963500/

2. https://archiwum-womp-wroclaw.wp.mil.pl/plik/file/npz/201803/npz-czerwone-owoce-warzywa.pdf

3. http://www.pcez-bytow.pl/download/plk/warzywa.pdf

4. https://wir.ue.wroc.pl/info/article/WUT31e384d7cc65428e96d461abe71e061f/

5. https://www.researchgate.net/publication/229496011_Effects_of_Colorants_and_Flavorants_on_Identification_Perceived_Flavor_Intensity_and_Hedonic_Quality_of_Fruit-Flavored_Beverages_and_Cake