Czym jest dieta dr Dąbrowskiej?

Dieta dr Dąbrowskiej, znana jest również jako post owocowo-warzywny. Jest to restrykcyjny sposób odżywiania, który eliminuje wszystkie produkty spożywcze poza warzywami i owocami - według autorki taki styl żywienia ma być odpowiedni dla każdego. Dieta została stworzona przez dr Ewę Dąbrowską ponad 30 lat temu, kiedy to prowadziła ona praktykę lekarską w Klinice Chorób Wewnętrznych w Gdańsku. Zainspirowana pracami dr Kingi Wiśniewskiej-Roszkowskiej, która badała efekty głodówek zdrowotnych, dr Dąbrowska zaczęła stosować post jako formę leczenia u swoich pacjentów. Początkowo post polegał na spożywaniu wyłącznie tartej marchwi i piciu wody, a z czasem dieta została wzbogacona o inne warzywa i owoce. Autorka zachwycona efektami leczniczymi postu u pacjentów zaczęła rozwijać tę metodę, osiągając wkrótce ogromną popularność, którą cieszy się do dziś.

Jaki efekty daje post owocowo-warzywny?

Podstawowym celem diety Dąbrowskiej jest detoksykacja. Według autorki diety, pomaga ona usunąć nagromadzone toksyny, metale ciężkie i inne szkodliwe substancje z organizmu. Taki efekt dieta zawdzięczać ma spożywaniu samych warzyw i owoców, które zawierają duże ilości składników bioaktywnych jak polifenole, witaminy oraz mikroelementów, mających wspierać procesy oczyszczania organizmu.

Kolejnym efektem postu owocowo-warzywnego jest redukcja masy ciała, co związane jest bardzo niską kalorycznością diety (autorka zakłada spożywanie około 800 kcal dziennie). Natomiast według dr Dąbrowskiej post owocowo-warzywny nie stanowi diety odchudzającej. Jego głównym zadaniem jest oczyszczenie organizmu z toksyn, a utrata masy ciała stanowi jedynie pozytywny efekt uboczny - mimo to, wiele osób decyduje się na spróbowanie diety właśnie z tego powodu.

Dodatkowo post Dąbrowskiej ma stanowić lekarstwo na wszystkie choroby, w tym nawet nowotwory. Według autorki wynikać to ma z inicjacji procesu autofagii, czyli samotrawienia zniszczonych lub martwych komórek, które ma miejsce w niskokalorycznych dietach. Niestety badanie, na którym podpiera się autorka przeprowadzone zostało na drożdżach, a jego wyników nie można przekładać na organizm człowieka, ani opierać leczenia zwłaszcza w tak poważnych chorobach jak nowotwory.

Etapy i zasady diety Dąbrowskiej

Dieta dr Dąbrowskiej składa się z 4 etapów:

1. Przygotowanie do postu - polega na eliminacji kawy, mięsa oraz nietolerancji pokarmowych

2. Post owocowo-warzywny - polega on na spożywaniu wyłącznie warzyw i owoców, a jego celem jest oczyszczenie organizmu, przywrócenie równowagi zdrowotnej oraz harmonii psychiczno-duchowej, powinien trwać od kilku dni do kilku tygodni w zależności od potrzeb

3. Wyjście z postu - polega na stopniowym wychodzeniu z postu poprzez rozszerzanie diety o kolejne produkty

4. Żywienie pełnowartościowe + aktywność fizyczna i zwyczaj praktykowania postów już na stałe

Najważniejszy etap diety, czyli post owocowo-warzywny, polega na spożywaniu jedynie warzyw niskoskrobiowych oraz niskocukrowych owoców. Zaleca się, aby w jadłospisie występowały głównie w formie surowej, jak surówki czy koktajle, ale również w postaci zup lub warzyw pieczonych i duszonych. Powinny one pochodzić z ekologicznych upraw, a najbardziej korzystne mają być zielone warzywa, ze względu na zawarty w nich chlorofil. Dozwolone są:

• warzywa korzeniowe - marchewka, burak, seler, pietruszka, rzodkiew

• warzywa kapustne - różne rodzaje kapusty, kalafior, brokuł, jarmuż, kiełki

• warzywa cebulowe - cebula, por, czosnek

• warzywa dyniowate - dynia, kabaczek, ogórki

• warzywa psiankowate - pomidor, papryka

• warzywa liściaste - różne rodzaje sałaty, natka pietruszki, zioła

• owoce niskocukrowe - jabłka, grejpfruty, cytryny, jagody

Do picia dozwolone są woda, soki owocowe oraz warzywne, kompoty bez dodatku cukru, słabe herbaty owocowe i ziołowe, a także napary z warzyw. Zrezygnować natomiast należy z kawy, mocnej herbaty, alkoholu, papierosów oraz produktów żywnościowych innych niż wyżej wymienione, m.in. mięsa, ryb i owoców morza, produktów zbożowych, nabiału. Jak można zauważyć dieta ta jest więc bardzo monotonna, a utrzymanie takiego sposobu żywienia przez dłuższy czas może być wyzwaniem dla dużej części osób.

Zagrożenia płynące ze stosowania postu Dąbrowskiej

Nasz organizm posiada naturalne mechanizmy detoksykacyjne, takie jak nerki, wątroba, płuca czy skóra, które skutecznie radzą sobie z usuwaniem toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. W związku z tym nie potrzebuje on naszego dodatkowego wsparcia w jego “oczyszczaniu”. Stosowanie drastycznych diet oczyszczających jak post Dąbrowskiej czy diety sokowe może w rzeczywistości tylko go obciążyć i pogorszyć nasze zdrowie oraz samopoczucie. Również badania naukowe nie wykazały, aby taki sposób żywienia mógł wpłynąć na wydalenie toksyn z organizmu.

Dodatkowo, 800 kcal to zdecydowanie za mało dla dorosłego człowieka - nie stanowi to nawet połowy jego średniego zapotrzebowania, a taka wartość mogłaby być odpowiednia jedynie dla dziecka! Choć tak niskie spożycie kalorii skutkować będzie bardzo szybką utratą kilogramów, to prawdopodobnie zakończy się efektem jojo, którego każdy raczej chciałby uniknąć - badania wskazują, że dotyczy to aż 80% po zakończonej głodówce. Jeżeli zależy nam na skutecznej, zdrowej i trwałej redukcji masy ciała należy podejść do tego procesu racjonalnie, wprowadzając stopniowe zmiany w diecie i stylu życia. U osób, które spożywają tak niską ilość kalorii przez bardzo długi czas, normalnym jest także pojawienie się osłabienia, bólów głowy, utraty przytomności czy zaburzeń hormonalnych.

Kolejne zagrożenie stanowi niedoborowość diety w kluczowe składniki odżywcze. Choć warzywa i owoce są bogate w witaminy i minerały, nie zapewniają odpowiedniej ilości białka i tłuszczy, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niedobór białka może prowadzić do utraty masy mięśniowej, a brak tłuszczy wpływa negatywnie na zdrowie układu hormonalnego oraz wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Mimo, że autorka deklaruje, że redukcja masy ciała wynika z utraty tkanki tłuszczowej, to faktem jest, że niedobór białka w diecie powoduje utratę mięśni, a to z kolei zmniejsza zapotrzebowanie organizmu na energię oraz obniża sprawność fizyczną u sportowców.

Podsumowanie

Podsumowując, post dr Dąbrowskiej niesie za sobą o wiele więcej negatywnych skutków niż korzyści. Racjonalna i odpowiednio zbilansowana dieta będzie nie tylko zdrowszym podejściem do odchudzania czy wsparcia zdrowia organizmu, ale też mniej monotonnym i przyjemniejszym doświadczeniem, pomagającym budować trwałe, prawidłowe nawyki żywieniowe. Choć istnieje wielu zwolenników tej diety, to nie jest ona zalecana ani w gronie lekarzy, ani dietetyków, a jej efekty nie zostały w żaden sposób podparte dowodami naukowymi.

Bibliografia:

1. https://ewadabrowska.pl/dieta-warzywno-owocowa/

2. Frake, Becca & Rubinsztein, David. (2016). Yoshinori Ohsumi'S Nobel Prize for Mechanisms of Autophagy: From Basic Yeast Biology to Therapeutic Potential. Journal of the Royal College of Physicians of Edinburgh. 46. 228-233.

3. Cybulska C., Marcinkowska E., Grzymisławski M. Głodowanie z wyboru — konsekwencje zdrowotne. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2018, tom 9, nr 1, 1–8

4. Klein, A. V., & Kiat, H. (2014). Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 28(6), 675–686.